Przemysł 4.0

Przemysł 4.0 to koncepcja opisująca złożony proces transformacji technologicznej i organizacyjnej przedsiębiorstw, który obejmuje integrację łańcucha wartości, wprowadzanie nowych modeli biznesowych oraz cyfryzację produktów i usług. Wdrażanie tych rozwiązań możliwe jest dzięki wykorzystaniu nowych technologii cyfrowych, zasobów danych oraz zapewnieniu komunikacji w sieci współpracy maszyn, urządzeń i ludzi. Czynnikiem napędzającym transformację w kierunku przemysłu 4.0 są coraz bardziej zindywidualizowane potrzeby klientów i narastający trend personalizacji produktów i usług.

Termin przemysł 4.0 (niem. industrie 4.0) pochodzi z projektu strategii technik wysokich niemieckiego rządu i po raz pierwszy został użyty podczas międzynarodowych targów Hannover Messe w 2011 roku. Z kolei za początek czwartej rewolucji przemysłowej uznaje się rok 2013, kiedy opublikowano raport końcowy z prac działającej w RFN grupy roboczej zajmującej się m.in. przygotowaniem zaleceń z zakresu inteligentnego przemysłu. Autorzy wśród wytycznych wymieniali rozwój maszyn i urządzeń umiejących autonomicznie wymieniać informacje, projektowanie inteligentnych fabryk i produktów, a także doskonalenie procesów wytwórczych.

Transformacja w kierunku przemysłu 4.0, według Europejskiego Centrum Wspierania Zaawansowanej Produkcji, obejmuje 7 etapów. Pierwszy dotyczy zaawansowania technologicznego uwzględniającego elastyczne systemy produkcyjne, które ułatwiają szybkie dostosowanie się do zmian w zakresie liczby czy kategorii produktów. Kolejny krok polega na współdzieleniu informacji o procesie wytwarzania przez ludzi, maszyny i produkty. Natomiast trzecia faza dotyczy uwzględnienia zasad gospodarki obiegu zamkniętego w celu pełnego wykorzystania surowców i zmniejszania emisji. Proces kompleksowej realizacji oczekiwań klientów wobec wyrobów, czyli End-to-End Customer Focussed Engineering, to czwarty etap w kierunku przemysłu 4.0. W następnym kluczowe jest skupienie się na człowieku, m.in. poprzez wykorzystanie indywidualnych różnic na rzecz wzmocnienia organizacji, oraz budowę sensownego środowiska pracy. Szósty etap, czyli smart mancufacturing, zakłada stosowanie zintegrowanych systemów, które w czasie rzeczywistym reagują na zmienne warunki. W tym kontekście duże znaczenie ma przechowywanie i udostępnianie dużych zbiorów danych (big data). Ostatni krok to fabryka otwarta, która rozumie potrzeby wszystkich uczestników łańcucha wartości.