Na czym polega Taksonomia UE?

Artykuł jest częścią drugiego numeru kwartalnika Przemysł Przyszłości, który można pobrać z podstrony magazynu.

Zielona transformacja opiera się na 8 fundamentach Zielonego Ładu:

1. Czysta, tania i bezpieczna energia – rozwój OZE, efektywność energetyczna, bezpieczeństwo dostaw energii, zintegrowany i cyfrowy rynek energii, redukcja emisji gazów cieplarnianych;
2. Ambitne cele klimatyczne – osiągnięcie neutralności klimatycznej gospodarki UE do 2050 roku, realizacja celu klimatycznego do 2030, prawo klimatyczne, pakt klimatyczny;
3. Zrównoważony i inteligentny transport – mobilność inteligentna, zmniejszenie emisji i zanieczyszczeń w transporcie, rozwój paliw alternatywnych, transport multimodalny;
4. Ochrona ekosystemów i bioróżnorodności – strategia bioróżnorodności UE 2030;
5. Eliminowanie zanieczyszczeń – strategia zero zanieczyszczeń i zrównoważone stosowanie chemikaliów. Zmniejszenie emisji zanieczyszczeń wody, powietrza i gleby, poprawa jakości powietrza w skali lokalnej;
6. Efektywny energetycznie sektor budowlany – powstawanie i renowacja budynków w sposób oszczędzający wodę i zasoby, efektywność energetyczna;
7. Gospodarka Obiegu Zamkniętego – hierarchia postępowania z odpadami, recykling opakowań, nowe modele biznesowe, obniżenie emisyjności przemysłu energochłonnego, produkcja neutralna dla klimatu;
8. Zrównoważone rolnictwo i system żywnościowy – strategia „od pola do stołu”, modernizacja Wspólnej Polityki Rolnej, bezpieczna i zdrowa żywność, ograniczenie marnowania żywności.

Już dziś wiemy, że pieniędzy publicznych na ten cel nie wystarczy i przedsiębiorcy będą sięgali także po prywatne finansowanie. Narzędziem wdrożenia prywatnego finansowania Europejskiego Zielonego Ładu jest Nowa Taksonomia UE, która wyznacza kierunki transformacji modeli biznesowych, wspierające realizację 6 celów środowiskowych Taksonomii. Komisja Europejska szacuje, że potrzeba dodatkowych 260 mld euro rocznie na nowe inwestycje, aby osiągnąć cele klimatyczno-energetyczne zaplanowane na 2030 rok. Zasady zaangażowania prywatnego kapitału ustalono w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady Europejskiej w sprawie ustanowienia ram ułatwiających zrównoważone inwestycje. Nową Taksonomię UE wydano w formie rozporządzenia, ma zatem ogólny zasięg, jest wiążące w całości i musi być bezpośrednio stosowane w każdym kraju unijnym (dokument wszedł w życie 10 marca). Komisja Europejska definiuje zrównoważone finansowanie jako proces należytego
uwzględniania przez sektor finansowy aspektów środowiskowych, społecznych i zarządczych w celu zwiększenia długoterminowych inwestycji w działania i projekty gospodarcze. Zrównoważone finansowanie nie rozgranicza źródła pieniędzy jako publicznego lub prywatnego, ale określa sposób i cel finansowania tzn.: włączanie aspektów ESG (environmental, social responsibility, corporate governance) w decyzje inwestycyjne, a poprzez to finansowanie zrównoważonego rozwoju.

Unia Europejska przygotowuje regulacje i zachęty, które mają wspierać przekierowywanie prywatnych pieniędzy na wspomniane inwestycje zrównoważone. Taksonomia dotyczy inwestorów, pośredników i przedsiębiorców. Inwestorzy zostali zobowiązani do dokonania przeglądu swoich portfeli i strategii doboru inwestycji. Instytucje finansowe muszą deklarować, w jakim stopniu oferowane przez nie produkty są zgodne z Taksonomią. Przez produkty finansowe należy rozumieć otwarte fundusze inwestycyjne, ubezpieczeniowe produkty inwestycyjne, fundusze emerytalne, indywidualne zarządzanie portfelem oraz doradztwo ubezpieczeniowe i inwestycyjne. Przedsiębiorcy, którzy podlegają „Dyrektywie o ujawnianiu informacji niefinansowych” (a więc zatrudniający powyżej 500 osób), zostaną objęci obowiązkiem sprawozdawczości w zakresie tego, jaki procent ich obrotów, nakładów inwestycyjnych i operacyjnych odpowiada działalności zrównoważonej w rozumieniu Taksonomii. Pierwsze raporty spółek w tym zakresie i ujawnianie informacji przez inwestorów będą wymagane począwszy od 2022 r. Aby działalność gospodarcza mogła zostać zakwalifikowana jako zrównoważona, będzie musiała spełnić następujące wymagania:

1. zapewnić znaczący wkład w realizację co najmniej jednego z sześciu celów środowiskowych
   1. 1.1. łagodzenie skutków zmian klimatu,
   2. 1.2. dostosowanie do zmian klimatu,
   3. 1.3. zrównoważone wykorzystywanie oraz ochrona zasobów wodnych i morskich,
   4. 1.4. przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym,
   5. 1.5. zapobieganie zanieczyszczeniu i jego kontrola,
   6. 1.6. ochrona oraz odbudowa bioróżnorodności i ekosystemów;
2. nie powodować znaczących szkód dla żadnego z powyższych celów środowiskowych;
3. przestrzegać technicznych kryteriów oceny;
4. zapewniać minimum gwarancji dotyczących zabezpieczenia społecznego i zarządzania.

Szczegółowe informacje na temat nowych regulacji, a także ich skutków dla przedsiębiorstw i instytucji finansowych, znajdą Państwo w przewodniku „Wykorzystaj szansę – zmień klimat w biznesie” opracowanym przez Platformę Przemysłu Przyszłości we współpracy z Green Industry Foundation i Europejskim Bankiem Inwestycyjnym.

Monika Płońska, ekspertka Platformy Przemysłu Przyszłości