Krajowy Plan Odbudowy to dokument określający działania, które mają ułatwić odbudowę gospodarki po kryzysie spowodowanym pandemią COVID-19. KPO zawiera 5 obszarów:
- Odporność i konkurencyjność gospodarki, czyli poprawa stabilności prowadzenia inwestycji, rozwój systemu innowacji z zakresu przemysłu 4.0 i gospodarki o obiegu zamkniętym. Ten element KPO zakłada również działania na rzecz rozwoju edukacji zawodowej i kształcenia ustawicznego.
- Transformacja cyfrowa, a zatem ulepszenie infrastruktury sieciowej w kraju, poprawa komunikacji między instytucjami publicznymi i biznesem, oraz działania na rzecz cyberbezpieczeństwa.
- Wśród działań z obszaru zielonej energii i obniżania energochłonności projekt wyszczególnia m.in. zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii, rozwój technologii wodorowych na potrzeby przemysłu czy, w przypadku budynków, zmniejszenie emisyjności dwutlenku węgla.
- Dotacje w ramach zielonej i inteligentnej mobilności zostaną przeznaczone na niskoemisyjny transport – zarówno towarowy, jak i pasażerski.
- Ostatni filar ma poprawić efektywność, dostępność i jakość systemu ochrony zdrowia.
Konsultacje
Krajowy Plan Odbudowy przygotowuje Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej. W ramach konsultacji w marcu są zaplanowane trzy debaty poświęcone: (1) ochronie klimatu, (2) jakości ochrony zdrowia oraz (3) konkurencyjnej gospodarce i transformacji cyfrowej. Każde ze spotkań – 2, 4 i 9 marca – będzie transmitowane na youtube’owym kanale MFiPR. Do 2 kwietnia można zgłaszać uwagi, korzystając z formularza w serwisie Funduszeeuropejskie.gov.pl. Kraje członkowskie mają przekazać Komisji Europejskiej gotowe plany w opisanym zakresie do końca kwietnia, pierwsze inwestycje powinny trafić do realizacji w tym roku.
Całkowity budżet programu: 58,1 miliarda euro
Przygotowanie Krajowego Planu Odbudowy będzie podstawą do otrzymania przez Polskę pieniędzy z unijnego Instrumentu na Rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności. Nasz kraj do końca 2026 roku ma dostać 23,9 mld euro dotacji (ok. 108 mld złotych), a także 34,2 mld euro (ok. 158 mld złotych) ewentualnych pożyczek przeznaczonych na finansowanie reform i inwestycji wykraczających poza KPO. Do końca 2022 roku wpłynie 70% kwoty przewidzianej na bezzwrotne granty, czyli 18,9 mld euro. 4,1 miliarda euro w następnym roku będzie uzależnione od przeglądu wskaźników gospodarczych. Zgodnie z wytycznymi, 20% funduszy trzeba przeznaczyć na cyfryzację, a 37% na ochronę klimatu.
Powody działań
Z powodu pandemii, jak podkreślają autorzy projektu Krajowego Planu Odbudowy, po raz pierwszy od 1991 roku w Polsce spadł wskaźnik Produktu Krajowego Brutto (PKB realne) w zestawieniu rok do roku. Wstępne dane Głównego Urzędu Statystycznego sygnalizują w 2020 -2,8%. Niższa aktywność gospodarcza wpłynęła na pogorszenie sytuacji na rynku pracy. Wśród motywacji dla stworzenia KPO znalazły się m.in.: ograniczenie inwestycji publicznych i prywatnych, zaburzenie działalności wielu branż czy zmniejszenie popytu w sprzedaży detalicznej. KPO został ujęty w opisywanym przez nas Planie dla Pracy i Rozwoju w ramach tzw. Impulsu Rozwojowego.