Ostateczny kształt programu zależy m.in. od priorytetów Komisji Europejskiej – wyjaśniał Jarosław Piekarski z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, dodając, że w przypadku projektów dotyczących przemysłu aplikujący powinni mieć na uwadze poniższe wytyczne:
- Europejski Zielony Ład – uzyskanie neutralności klimatycznej do 2050 roku
- Europę na miarę ery cyfrowej – sprawiedliwą digitalizację społeczeństwa we wszystkich aspektach życia
- Gospodarkę służącą ludziom, czyli budowę atrakcyjnego środowiska inwestycyjnego, promocję wzrostu gospodarczego i tworzenie miejsc pracy.
Horyzont Europa składa się z trzech filarów: pierwszy dotyczy podniesienia jakości badań naukowych, drugi – globalnych wyzwań i konkurencyjności przemysłowej, a ostatni to innowacje.
![](/uploads/2020/12/obraz-1-1000x614.png)
Horyzont Europa: technologie
W II filarze, wśród tzw. klastrów tematycznych, są technologie cyfrowe, przemysł i przestrzeń kosmiczna. Jak podkreślała Małgorzata Szołucha z NCBR, jeszcze nie ma oficjalnej wersji szczegółowych tematów z tego zakresu, bo trwają robocze negocjacje, ale ze wstępnego szkicu wynika, że w obszarze danych nacisk będzie na wspólne zbiory informacji udostępniane przedsiębiorstwom i społeczeństwom, na analitykę, chmurę obliczeniową i edge computing. Jeśli chodzi o technologie wschodzące, możemy spodziewać się projektów z zakresu 6G, elektroniki, robotyki, fotoniki czy technologii kwantowych i grafenu. Natomiast dział dotyczący człowieka obejmie sztuczną inteligencję i internet – z akcentem na zaufaniu (ten aspekt porusza KE w Białej Księdze AI). Dodatkowo w dziedzinie skoncentrowanej na ludziach finansowanie ma trafiać do projektów poświęconych rozszerzonej i wirtualnej rzeczywistości, a także technologiom ułatwiającym uczenie się, szczególnie w kontekście przekwalifikowywania pracowników.
![chmura obliczeniowa](/uploads/2020/06/GettyImages-1155420233-1000x667.jpg)
Dlaczego warto współpracować?
Podczas seminarium Małgorzata Szołucha mówiła też o korzyściach dla uczestników programu Horyzont Europa, jakie wynikają z dołączania do sieci partnerstw:
– Udział umożliwia kooperację z najlepszymi jednostkami badawczymi i firmami w Europie. Daje dostęp do infrastruktury, pozwala testować technologie, często w ramach projektu, więc można uznać, że bezkosztowo. Poza tym współpraca zapewnia podniesienie poziomu badań i rozwijanie innowacji, pozwalając wpływać na definiowanie tematów dla programów europejskich – wyliczała ekspertka.
![](/uploads/2020/12/obraz-2.jpg)
Międzynarodowe projekty
W trakcie internetowej dyskusji przedstawiciele Politechniki Gdańskiej, Fundacji Technology Partners oraz Sieci Badawczej Łukasiewicz – Przemysłowego Instytutu Automatyki i Pomiarów opowiadali o swoim udziale w projektach współfinansowanych przez UE. W przypadku PG to np. opisywane już przez nas inicjatywy InSecTT i Beyond 5 prowadzone w ramach Horyzontu 2020. Z kolei PIAP działa w konsorcjum EIT Manufacturing, złożonym z producentów, dostawców, klientów końcowych i instytucji naukowych, a także w Europejskim Centrum Zaawansowanej Produkcji (ADMA) zajmującym się pomaganiem małym i średnim firmom w transformacji cyfrowej. Fundacja Technology Partners jest natomiast multidyscyplinarną jednostką badawczą, która skupia się na nowych materiałach i współpracy z MŚP w zakresie transferu technologii.
![](/uploads/2020/12/obraz-3-1000x551.jpg)
Dzięki przemysłowi 4.0 rośnie rynek IoT
Na spotkaniu był przedstawiciel firmy VIGO System zajmującej się fotoniką oraz sensorami. Prezes przedsiębiorstwa, Adam Piotrowski, zaznaczał, że od czasu pojawienia się trendu związanego z przemysłem 4.0 rynek internetu rzeczy wyraźnie powiększył się. Jak zauważył menadżer, przychody jego firmy wzrosły za sprawą udziału w programach unijnych, ale nie bezpośrednio dzięki dotacjom, tylko pośrednio, dzięki współpracy z zagranicznymi partnerami. Najważniejsze aplikacje VIGO dotyczą bezpieczeństwa, klimatu i wytwórczości:
– Śledzimy koleje wysokich prędkości, mierzymy temperatury kół, łożysk, hamulców, osi i wykrywamy pożary w pociągach. W zakresie ochrony środowiska monitorujemy emisje gazów przemysłowych i jakość powietrza. Wiele produktów jest wykorzystywanych w kontroli procesów przemysłowych, wykrywaniu nieszczelności gazociągów, sprawdzaniu składu mieszanki paliwa w silnikach czy podczas testowania grubości nakładanych warstw lakieru – tłumaczył Piotrowski.
![](/uploads/2020/12/obraz-3-1-1000x514.jpg)
Unijne Programy R&D
Programy poświęcone badaniom naukowym i innowacjom Unia Europejska prowadzi od 1984 roku. Na początku były to inicjatywy 5-letnie, od 2007 trwają po 7 lat. Ostatni, Horyzont 2020, realizowano od 2014 do 2020 roku – w tym czasie polskie firmy i ośrodki badawcze dostały 660 milionów euro (około 3 miliardów złotych), czyli o 65% więcej niż w poprzedniej edycji programu. Z 224 do 295 wzrosła liczba przedsięwzięć koordynowanych przez krajowe organizacje. Budżet H2020 wynosił 77 miliardów euro. Na przygotowywany Horyzont Europa KE planuje przeznaczyć 90 mld. Jednym z najważniejszych celów nowej inicjatywy jest walka z pandemią koronawirusa i jej skutkami gospodarczymi, dlatego w centrum programu są projekty z zakresu zdrowia i bezpieczeństwa ludzi.