Przemysł 5.0

Koncepcja przemysłu 5.0 stanowi na razie wstępny, przyszłościowy postulat, sformułowany w związku z rozpowszechnieniem idei przemysłu 4.0, czyli 4 rewolucji przemysłowej. Definiowanie w sposób pewny p5.0 jest o tyle trudne lub nawet niemożliwe, że światowa branża produkcyjna weszła dopiero w początkową fazę wprowadzania przemysłu 4.0, którego start datuje się na rok 2013. Prawdopodobnie pierwszą osobą, która publicznie wspomniała o p5.0 był w 2017 roku szef REInvest Robotics, Esben H. Østergaard. Później robocze dyskusje na temat nowego modelu przemysłowego rozpoczęły się w Unii Europejskiej. Zaowocowały trzema opracowaniami wydanymi między 2020 a 2022 rokiem. Jedno z nich, zatytułowane: „Industry 5.0. Towards a sustainable, humancentric and resilient European industry”, stanowi próbę kompleksowego zdefiniowania koncepcji przemysłu 5.0.

Zgodnie ze wspomnianym raportem Komisji Europejskiej (o nim i o innych spojrzeniach na definiowanie p5.0 szerzej piszemy w artykule pt. „Przemysł 5.0?”), nowa wizja branży produkcyjnej powinna być silnie osadzona w kontekstach społecznym, środowiskowym i politycznym, opierając się na trzech filarach. Pierwszym jest orientacja na sytuację człowieka, drugim – zrównoważony rozwój, trzecim – odporność. Autorzy koncepcji zaznaczają, że współczesne wyzwania, dotyczące m.in. celów klimatycznych czy wynikające z wybuchu pandemii koronawirusa na przełomie 2019 i 2020 roku, wymagają znacznego rozwinięcia idei przemysłu 4.0. Ich zdaniem, 4 rewolucja przemysłowa skupia się przede wszystkim na technologii (co jest jednak ujęciem dyskusyjnym), tymczasem gospodarkę należy kształtować w sposób, który najpierw bierze pod uwagę sytuację człowieka, a nie np. konkurencyjność firmy, branży lub kraju. Zrównoważony rozwój i odporność również nie są nowymi postulatami, aczkolwiek w unijnej definicji przemysłu 5.0 zostały zaakcentowane jako kwestie strategiczne.

Eksperci branży przemysłowej w publicystycznych wypowiedziach podchodzą raczej sceptycznie do formułowania dziś wizji p5.0. Spodziewają się, że mogłaby ona dotyczyć wyższego niż obecnie znany stopnia zaawansowania sztucznej inteligencji, podniesienia na nowy poziom komunikacji ludzi z maszynami, nowych zastosowań machine learningu i udoskonalonej analityki danych. 5 rewolucja przemysłowa winna przynosić coś zupełnie nowego wobec przemysłu 4.0 lub, jak chce inny ze specjalistów, może warto widzieć w koncepcji zaproponowanej przez Komisję Europejską nie nową rewolucję, ale wizję p4.0 jeszcze bardziej skupioną na roli nawet nie tyle pracownika, co po prostu człowieka w całym społecznym kontekście.