Ministrowie energii państw wspólnoty europejskiej zgodzili się na 15% ograniczenie zapotrzebowania na gaz. Plan ma funkcjonować od 1 sierpnia do 31 marca. Przedstawiciele rządów założyli obowiązkowy cel redukcyjny, jednak towarzyszy mu długa lista wyjątków, które mogą zwalniać poszczególne kraje z obniżania zużycia paliwa służącego przede wszystkim systemom ciepłowniczym i przemysłowi.
Polskę na spotkaniu w Brukseli reprezentowała minister klimatu i środowiska. Anna Moskwa zapewniła, że naszego kraju ograniczenia nie dotyczą:
– Konieczność ograniczenia dostaw gazu dla odbiorców w jednym z państw członkowskich na rzecz odbiorców w innych państwach, a tym samym chronienie interesów gospodarczych jednego państwa członkowskiego kosztem drugiego nie jest właściwym rozwiązaniem. Państwa nie mogą wzajemnie narzucać sobie celów redukcyjnych, tak samo Polska nie zamierza narzucać komukolwiek żadnych ograniczeń i obowiązków. Jesteśmy przeciwni takim działaniom i nie możemy ich nazwać solidarnymi. W przyjętej propozycji Komisji Europejskiej dotyczącej gazu nie ma obowiązkowych redukcji zużycia surowca dla Polski. To był nasz cel negocjacyjny, który osiągnęliśmy. Propozycja KE jest więc dla naszego kraju neutralna – relacjonowała minister klimatu.
Dla kogo wyjątki?
Politycy europejscy zapisali szereg okoliczności, w których kraje mogą być zwalniane z 15% ograniczenia zużycia gazu. Chodzi o przypadki, kiedy państwo:
– nie jest połączone z sieciami przesyłowymi innych krajów i w związku z tym nie może przekazać nadwyżek do innych państw
– jest uzależnione od produkcji prądu z użyciem gazu
– przekroczyło swoje cele pod względem stanów magazynowych
– używa gazu jako dominującego surowca dla sektorów krytycznych
– wykaże, że jego zapotrzebowanie na gaz w ciągu ostatniego roku wzrosło o co najmniej 8%.
Wojna i zima
Inicjatywa ogłoszona tydzień wcześniej przez przewodniczącą Komisji Europejskiej, Ursulę von der Leyen, ma za zadanie przede wszystkim spowodować prewencyjne oszczędności w unijnym systemie przed zimą. Ważne jest też przygotowanie się na ewentualne nowe utrudnienia wynikające z konfliktu polityczno-ekonomicznego pomiędzy Zachodem a Rosją w związku z wojną na Ukrainie. Już teraz Moskwa ograniczyła do 20% przesył gazu połączeniem Nord Stream. 15% redukcja zapotrzebowania w Europie, począwszy od sierpnia, będzie obliczana w zestawieniu ze średnim zużyciem z poprzedzających pięciu lat. Plan ma obowiązywać do marca przyszłego roku, ale Komisja Europejska rozważy później ewentualne wydłużenie terminu do maja.