Dzisiaj, 13 marca 2024 roku, Europa wkroczyła w nową erę technologicznego postępu, przyjmując pierwsze w historii kompleksowe ramy prawne dotyczące sztucznej inteligencji. Parlament Europejski przyjął rozporządzenie ws. sztucznej inteligencji, zwane także Artificial Intelligence Act (AI Act). Dokument stanowi znaczący krok naprzód, harmonizując innowację z ochroną praw człowieka. Nowe przepisy są przełomowe zarówno pod względem skali, jak i celów, ponieważ po raz pierwszy odnoszą się do zagrożeń związanych ze sztuczną inteligencją, jednocześnie umożliwiając Europie odgrywanie wiodącej roli w tej dziedzinie.
Wiceminister cyfryzacji, Dariusz Standerski, komentując to wydarzenie, podkreśla jego znaczenie, nazywając je „krokiem milowym” dla sztucznej inteligencji. Standerski zauważa, że wysoka stawka, jaką przedstawiało przyjęcie kompleksowego prawa dotyczącego AI, została spełniona. Teraz przed nami nowa rzeczywistość prawna, którą wspólnie musimy zagospodarować.
Nowe ramy dla Sztucznej Inteligencji
Ustawa ma na celu zapewnienie jasnych wymogów i obowiązków dla twórców i użytkowników sztucznej inteligencji, jednocześnie zmniejszając obciążenia administracyjne i finansowe dla przedsiębiorstw, zwłaszcza małych i średnich. Jednym z kluczowych aspektów AI Act jest stworzenie środowiska, w którym technologie sztucznej inteligencji szanują godność ludzką, prawa i zaufanie.
W praktyce, nowe przepisy zakładają kategorie ryzyka dla systemów sztucznej inteligencji, od ryzyka niedopuszczalnego po minimalne lub żadne ryzyko. Systemy o wysokim ryzyku, takie jak te wykorzystywane w infrastrukturze krytycznej czy w zatrudnieniu, będą podlegać surowym wymogom, w tym ocenie zgodności przed wprowadzeniem na rynek. Przyjęte regulacje zakładają także wprowadzenie kategorii zakazanych praktyk w obszarze sztucznej inteligencji. Do tych praktyk zalicza się m.in. stosowanie rozwiązań opartych na technikach podprogowych oraz systemów, które mogą prowadzić do dyskryminacji określonych grup osób. Ponadto, nowe regulacje zabraniają wykorzystywania sztucznej inteligencji do tzw. oceny osób obywatelskich, co oznacza, że nie będzie można jej stosować do śledzenia stylu życia obywateli.
Wdrożenie AI Act w Polsce
Rozporządzenie potwierdza utworzenie Europejskiej Rady ds. Sztucznej Inteligencji oraz wyłonienie organów krajowych w poszczególnych państwach członkowskich, które będą nadzorować egzekwowanie i wdrażanie przepisów na poziomie europejskim, zapewniając Europie pozycję lidera w zakresie etycznego i zrównoważonego rozwoju technologii sztucznej inteligencji.
Wiceminister Standerski podkreśla, że Polska traktuje to wyzwanie bardzo poważnie i chce wspólnie z ekspertami i ekspertkami wypracować mądry, przyjazny i bezpieczny ekosystem sztucznej inteligencji. Ten obszar będzie również skoncentrowanym punktem podczas przyszłorocznej Prezydencji w Radzie Unii Europejskiej.
AI Act najprawdopodobniej zacznie obowiązywać od maja 2025 roku. Pełna treść dokumentu dostępna jest tutaj.
