W ciągu ostatnich trzech lat blisko 35% polskich firm było aktywne innowacyjnie, czyli pracowało nad ulepszaniem swoich produktów bądź procesów. Niewielka część z nich zaniechała projekty bądź nie ukończyła ich do końca 2019 roku, a pozostałe (30% ogółu przedsiębiorstw) stanowią grupę firm innowacyjnych. Autorzy raportu zwracają uwagę, że najwięcej organizacji wprowadzających nowoczesne rozwiązania jest w gronie dużych przedsiębiorstw – odsetek ten maleje wraz z rozmiarem firmy. Polskie przedsiębiorstwa częściej ulepszają procesy (24,5%) niż produkty (13,1%).
W co inwestują przedsiębiorstwa?
Firmy prowadzące działalność innowacyjną, najczęściej przeznaczają pieniądze na maszyny, urządzenia, narzędzia czy nowe budynki. Inwestują także w szkolenia bezpośrednio związane z wprowadzanymi zmianami, oprogramowanie, marketing, projektowanie oraz patenty, licencje i know-how. 18% przedsiębiorstw aktywnych innowacyjnie prowadzi działalność badawczo-rozwojową, natomiast 10% zdecydowało się na zakup prac B+R od partnerów lub instytucji naukowych. W tym przypadku również widać zależność związaną z wielkością firmy. Autorzy publikacji podkreślają, że najbardziej wyrównany jest zakup środków materialnych z uwagi na to, że jest nieodzownym elementem unowocześniania produktów i procesów.
Finansowanie
Zazwyczaj przedsiębiorstwa finansują rozwój działalności własnym sumptem – dotyczy to 91% organizacji w Polsce. Jeśli chodzi o źródła zewnętrzne, przedsiębiorcy najczęściej korzystają z pożyczek, kredytów i leasingów (38%), funduszy unijnych (25%) oraz budżetu państwa (14%).
Kto inicjuje zmiany?
W polskich firmach inicjatywę wprowadzania innowacji najczęściej podejmuje kadra kierownicza (70%). W ponad połowie przypadków motorem zmian byli klienci, dostawcy i konkurencyjne przedsiębiorstwa. Co piąty respondent przekazał, że pomysłodawcą byli pracownicy niezwiązani z działalnością badawczo-rozwojową. Z kolei działy R&D przyczyniły się do rozpoczęcia 13% prac.
Wykorzystanie technologii informacyjno-telekomunikacyjnych
Ponad 40% przedsiębiorców uważa, że technologie ICT są bardzo potrzebne zarówno do przygotowania, jak i testowania innowacyjnych rozwiązań, 37% ocenia ich znaczenie jako średnie, a według 22% jest ono niewielkie lub marginalne. 60% firm pracujących nad ulepszaniem produktów i procesów korzysta z oprogramowania zbierającego dane o sprzedaży. Na drugim miejscu jest chmura obliczeniowa – używa jej 27% przedsiębiorców. Podium zamykają prowadzenie sprzedaży przez internet (26%). Co czwarta firma używa kanałów elektronicznej komunikacji do wymiany informacji z dostawcami i odbiorcami, natomiast 17% organizacji stosuje oprogramowanie typu ERP lub CRM.
Współpraca przy wprowadzaniu innowacji
Działalność polegająca na ulepszaniu usług, produktów czy procesów zazwyczaj nie jest samodzielna. 70% firm kooperuje ze swoimi klientami, 46% z dostawcami, natomiast 22% współdziała konkurencją. Przedsiębiorstwa w tym zakresie najrzadziej wskazywały szkoły wyższe (2%), instytuty badawcze (1%) i jednostki Polskiej Akademii Nauk (2%). Prowadzący badanie zapytali przedsiębiorców o współpracę z innymi podmiotami w ramach klastrów, izb przemysłowo-handlowych lub samorządów zawodowych i organizacji pracodawców. Średnio 2% firm, które nie zajmują się działalnością innowacyjną, deklarowało, że kooperuje z innymi przedsiębiorstwami w zrzeszeniach. W przypadku przedsiębiorstw innowacyjnych ten wskaźnik wyniósł ok. 8,6%.
Korzyści z nowych rozwiązań
Lepsza obsługa klientów i umiejętność dostosowania się do ich wymogów to największe zalety wprowadzania innowacji w polskich organizacjach. Przedsiębiorcy zaznaczali też, że zmiany poprawiły jakość wyrobów i usług oraz umożliwiły zdobycie nowych klientów. 31% ankietowanych przekazało, że w 2019 roku przychody wynikające z ulepszenia produktów lub procesów stanowiły mniej niż 5% całości przychodów, co piąty respondent przyznał, że było to od 6 do 10%, co ósmy – 11-20%. U 13% przedsiębiorców innowacje przełożyły się na ponad 20% przychodów.
Raport
Dane pochodzą z raportu „Monitoring innowacyjności polskich przedsiębiorstw” przygotowanego przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości na podstawie badań jakościowych i ilościowych prowadzonych wśród 1327 firm.
